Akdeniz anemisi genetik bir hastalıktır. Hemoglobin zincirinin azalması ya da kaybolmasıdır. Alyuvarların yıkılıp kansızlık oluşturması hali yaşanır. Akdeniz anemisi alfa ve beta talasemi olmak üzere iki gruptadır. Genelde Akdeniz insanında ve Uzakdoğu insanlarında görülür. Ülkemizde ise en çok Trakya ve Akdeniz Bölgesi insanında görülür.
Akdeniz Anemisi Belirtileri
⦁ Yorgunluk hali
⦁ Soluk bir ten
⦁ Gözlerde sarılık
⦁ Karında şişlik
⦁ Dalak ve karaciğerde büyüme
⦁ İleri durumlarda kansızlığa bağlı olarak yüz ve kafa kemiklerinde değişik form oluşumları
⦁ Büyüme geriliği
⦁ Şeker hastalığı ve hormonal bozukluklar
Akdeniz anemisi tanısı, tam kan sayımı ile , genetik testlerle konulabilir. Bazen belirtiler demir eksikliği ile karıştırılsa da doğru bir tanı koyma için tüm testler uygulanmalıdır. Akdeniz anemisi alfa ve beta talasemi lerinden oluşur. Alfa olan talasemi genetik olup klinik bulgular ile tanısı konulur. Talasemi tedavisi yoktur. Hastada belli bir hastalık hali ya da ciddi bir kansızlık söz konusu değilse tedaviye de ihtiyaç yoktur. Demir eksikliği yaşanan bir durum varsa mutlaka ilaç verilmelidir.
Akdeniz anemisi dalak büyümesi, fonksiyon bozukluklarına yol açabilir. Vücutta biriken demir hayati sorunlara neden olabilir. Akdeniz anemisi genetik bir hastalıktır. Yani anne ve babadan çocuğa geçer. Taşıyıcı olunması halinde çocukları hasta, normal ya da taşıyıcı olabilirler. Bu hastalık özellikle evlilik hazırlığında olan çiftlerin evlilik öncesi yapılan zorunlu kan testleri sırasında ortaya çıkar. Tarama testleri ve genetik yaklaşım testleri hastalığın önlenmesi açısından önemlidir. Akdeniz anemisi ağır bir kan hastalığıdır. Bu nedenle de hasta için kan naklinin yapılması zaruri olabilir.
Talasemi Majör
Talasemi majör genellikle bebeklerde 3-4 aylık civarlarında iken oluşan ciddi durumlardır. Bu durumda hemoglobin üretimi yapılamaz ve anemi oluşur. İyi tedavi edilmediği takdirde hastanın yaşam süresinde kısalma söz konusu olabilir. Mesela 6 aylık bebek kansızlık sonrasında kalp yetmezliği ile karşı karşıya kalabilir. Kan nakli şart hale gelir. Talasemi majör hastalar ergenlik dönemine giremeden normal bir gelişim içinde olamazlar. Ve hayatları boyunca da hep kontrol altında olmak zorundadırlar.
Talasemi Minör
Talasemi minör , majöre göre daha hafif seyreden tipidir. Kansızlık vardır ama ağır durumda değildir dolayısıyla normal yaşantısını sürdürür. Talasemi minör de kalıtsal hastalıklardandır.
Akdeniz anemisi ciddi bir hastalık olduğundan belirtiler ya da şikayetler mutlaka değerlendirilmeli ve tedavisine başlanmalıdır. Hastalık saptanması genelde evlilik öncesi yapılan testlerde ortaya çıkar. Akdeniz anemisi teşhisinde hemoglobin düzeyi ölçülür. Hastaya 4 haftada bir kan nakli yapılır. Kan nakilleri ile birlikte demir takviyesi de yapılarak kontrol altına alınır. Akdeniz anemisi hastalarında zaman içerisinde dalakta büyümeye neden olur.
Akdeniz anemisini tetikleyen en önemli faktör akraba evlilikleri dir. .Hastalığın önlenebilmesi için çiftlerin taşıyıcı olup olmadığı kontrol edilmesi gerekir. Eğer çift taşıyıcı ise bebek doğum öncesinde mutlaka inceleme altında tutulmalıdır.
